ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟ Α΄ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΤΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Α΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

Α΄ΣΚΗΝΗ

Στίχοι:162-181

Κρέοντας: ήδη από το τέλος της παρόδου προαναγγέλλεται η εμφάνιση του Κρέοντα. Μετά τον οικτρό θάνατο των γιών του Οιδίποδα, αναλαμβάνει  τα ηνία της πόλης των Θηβών  ο Κρέοντας, γιος του  Μενοικέα και αδελφός της Ιοκάστης. Το πρώτο επεισόδιο αρχίζει με την εμφάνιση του στη σκηνή. Απευθύνεται  στο χορό που εκφράζει την κοινή γνώμη, αποκαλώντας τους « άνδρες» χωρίς το κλιτικό ω , κάτι που εκφράζει περιπαθή προσφώνηση, ζωηρή συγκίνηση ή και δυσαρέσκεια.  Το γεγονός ότι χορός πειθάρχησε στην πρόσκληση του νέου άρχοντα και προσήλθε προ των ανακτόρων πολύ πρωί, για να ακούσει τις προσταγές του προδίδει τη στάση του απέναντι στον Κρέοντα. Προεικάζουμε ότι ο χορός θα είναι ευπειθής και νομοταγής και ίσως δε θα έχει τα σθένος να αντιταχθεί φανερά και ανοιχτά στον Κρέοντα.

Ο Κρέοντας, δείχνει ενδιαφέρον για την πόλη των Θηβών και χαίρεται για τη σωτηρία της. Παρουσιάζεται θεοσεβής, αφού αποδίδει τη σωτηρία τους στους θεούς, με τη βοήθεια των οποίων αποκαταστάθηκε η ηρεμία και η γαλήνη στην πόλη τους.  Εκτιμώντας ιδιαίτερα τους γέροντες αυτούς της Θήβας τους προσκάλεσε με αγγελιαφόρους, γιατί προφανώς είχε να τους ανακοινώσει κάτι σοβαρό. Είναι σαφής η προσπάθεια του να κερδίσει την εύνοια των Θηβαίων. Εξάλλου, έπρεπε οι πολίτες της  Θήβας να πληροφορηθούν ποιος πλέον έχει την εξουσία της πόλης. Ελπίζει και πιστεύει ότι οι πολίτες της Θήβας θα δείξουν την ίδια αγάπη και αφοσίωση προς τη δική του εξουσία, αφού είναι συγγενής με τα παιδιά του Οιδίποδα. Αποσκοπεί στο να κερδίσει την εύνοια του χορού, υπενθυμίζοντας σε αυτόν ότι ανέκαθεν υπήρξε νομοταγής και υπάκουος στη βασιλική εξουσία. Συνεπώς και στη νέα εξουσία του Κρέοντα η στάση και η συμπεριφορά των γερόντων της Θήβας δε θα αλλάξει.

Ο τύραννος προβάλλει το « εγώ» του και μεγαλαυχεί για την κατάληψη της εξουσίας από τον ίδιο, κάτι που ανταποκρίνεται στο δεσποτικό και αυταρχικό του χαρακτήρα. Στα τυραννικά καθεστώτα όλες οι εξουσίες είναι στα χέρια ενός μόνο άνδρα. Σύμβολο της βασιλικής εξουσίας είναι το σκήπτρο. Συνήθως οι τύραννοι εξαντλούσαν τη σκληρότητα τους κυρίως σε όσους αμφισβητούσαν την εξουσία τους. Μετά το θάνατο των δύο αδελφών η εξουσία περιήλθε σε αυτόν κατά κληρονομικό δικαίωμα. Αναφέρει τα τρία βασικά στοιχεία του ηγέτη: ψυχή, φρόνημα και γνώμη. Η άσκηση της εξουσίας αποκαλύπτει τις ικανότητες και  τις διαθέσεις του ηγεμόνα κατά το γνωστό « αρχή άνδρα δείκνυσι». Ο νέος βασιλιάς, δεν έχει ακόμα δοκιμαστεί στην εξουσία, δεν είναι έμπειρος. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Όμηρο ιδανικός τύπος ανθρώπου είναι αυτός που είναι ικανός όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στα έργα. Θεωρεί πως όποιος κυβερνά μια ολόκληρη πόλη πρέπει να παίρνει άριστες και συμφέρουσες γι όλους τους πολίτες αποφάσεις. Σε αντίθετη περίπτωση, είναι ανάξιος  και πού κακός άρχοντας. Με αυτές τις σκέψεις παρουσιάζει το πρόγραμμα του, το δικό του τρόπο άσκησης της εξουσίας.

                         ΗΘΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΡΕΟΝΤΑ

ΘΕΑΤΕΣ: ανησυχούν, καθώς προβλέπουν τρομερή τη σύγκρουση του αυταρχικού Κρέοντα και της αποφασιστικής Αντιγόνης, που έχει ήδη μεταβεί , για να θάψει τον αδελφό της.

Στίχοι:182-197

Κρέοντας: θέτει την πατρίδα στην κορυφή της πυραμίδας των αξιών. Η έννοια της πατρίδας είναι υπέρτερη και ανώτερη από όλες τις άλλες αξίες, ακόμη και από την ίδια τη ζωή. Θεωρεί τιποτένιο και μηδαμινό εκείνον που βάζει κάτι άλλο πάνω από την πατρίδα. Το ατομικό καλό βρίσκεται μέσα στο γενικό καλό. Αν η πατρίδα ευδαιμονεί και βρίσκεται ψηλά, ευτυχούν και τα άτομα, ενώ το αντίστροφο δεν ισχύει.  Χρησιμοποιώντας πάλι την προσωπική αντωνυμία « εγώ», επιδιώκει την προσωπική προβολή του και απαιτεί την πλήρη υποταγή και συμμόρφωση στις εντολές του, κάτι που αποδεικνύει τον αυταρχικό  και εγωιστικό του χαρακτήρα. Παρουσιάζεται αλαζόνας, καθώς θεωρεί ότι μόλις ανήλθε στο θρόνο άρχισε να διαφαίνεται η αύξηση του μεγαλείου της Θήβας « αύξω». Βεβαιώνει ότι ποτέ δε θα έκανε φίλο του τον εχθρό της πατρίδας. Ο  Πολυνείκης είναι εχθρός της Θήβας, γιατί ήρθε με τους Αργείους να την υποτάξει και να την καταστρέψει. Μόνο ο Ετεοκλής κρίθηκε άξιος ταφής, γιατί έπεσε μαχόμενος για την πατρίδα του. Είναι προφανές ότι ο τύραννος εγκωμιάζει τον Ετεοκλή και  δικαιολογεί τη διαφορετική  απόφαση του για τον Πολυνείκη, τον εχθρό της Θήβας. Επαναλαμβάνει το κήρυγμα που είναι ήδη γνωστό από τον πρόλογο.

Στίχοι: 198-222

 Αφού ο Κρέοντας μίλησε προηγουμένως για τον Ετεοκλή « που χάθηκε σαν ήρωας στη μάχη,  υπερασπίζοντας την πόλη του», έρχεται στη συνέχεια να εκθέσει την απόφαση του για τον Πολυνείκη, ο οποίος έπραξε ακριβώς τα αντίθετα από τον Ετεοκλή. Του αποδίδει προθέσεις που σίγουρα δεν είχε. Είναι υπερβολικός στις εκτιμήσεις του και σε πολλά άδικος.  Με υπερβολές και άδικες κρίσεις προσπαθεί να δικαιολογήσει τη σκληρή απόφαση του για τον Πολυνείκη. Ηθέλησε- ηθέλησε:  με τη ρητορική αυτή επαναφορά  δηλώνεται η πολεμική μανία του να κατακάψει και να καταστρέψει ολοκληρωτικά την πόλη των Θηβών. Χαρακτηρίζεται ως αιμοβόρος, αιμοσταγής και ανάλγητος. Μετά τη μάχη με τους Αργείους βρίσκεται σε σύγχυση και ταραχή, χρησιμοποιεί υπερβολές και άδικες εκφράσεις, επιδιώκοντας μπροστά στους γέροντας να φανεί φιλόπατρις. Με τις διακηρύξεις του στερεί από τον Πολυνείκη τις καθιερωμένες νεκρικές τιμές. Η διαταγή του να μη θρηνήσει κανείς τον Πολυνείκη είναι εξωπραγματική και παράλογη, αφού δεν είναι δυνατό  να απαγορεύουμε στους άλλους τα συναισθήματα. Το πνεύμα και η ψυχή δε δέχονται φραγμούς. Στην ταραχή και τη οργή του φτάνει σε υπερβολές και μη λογικές εκφράσεις, Όσοι τολμήσουν να παραβούν την εντολή του θα θεωρηθούν πως υπονομεύουν και υποσκάπτουν την εξουσία του. Θα θεωρηθούν πολιτικοί του αντίπαλοι. Όμως με το να μείνει άταφος ο Πολυνείκης περιφρονούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα και προσβάλλονται οι θεοί του κάτω κόσμου.

ΧΟΡΟΣ: ψυχρή είναι η υποδοχή του κηρύγματος. Δείχνει τυφλή υποταγή στη θέληση του Κρέοντα. Παρουσιάζεται νομοταγής και ευπειθής στο Κρέοντα χωρίς ευθέως να αντιτάσσεται σε αυτόν. Διατηρεί την επιφυλακτικότητα του και εμμέσως αρνείται να λάβει μέρος στα σχέδια του βασιλιά. Εκπροσωπεί την κοινή γνώμη και θέλει να απαλλαγεί από το δυσβάστακτο φορτίο και παρακαλεί τον Κρέοντα να αναθέσει σε κάποιον νεότερο το καθήκον της φρούρησης του νεκρού. Με την υπεκφυγή αυτή υποδηλώνει ότι  δεν είναι απόλυτα σύμφωνος με τιε σχετικές διαταγές του Κρέοντα. Ο χορός παρανόησε την προτροπή του, την οποία εξέλαβε ως εντολή να φυλάξει το νεκρό. Ο Κρέοντας  διευκρινίζει στους γέροντες ότι δεν εννοούσε ότι αυτοί  έπρεπε να φυλάξουν , αφού έχουν ήδη οριστεί φύλακες  για αυτόν. Τα στοιχεία  αυτά προοικονομούν  την είσοδο του φύλακα στη σκηνή. 

ΤΡΑΓΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ: 1. αυτοί που θα παραβούν το διάταγμα   δεν είναι άνδρες, αλλά μία γυναίκα

                                  2. ο δράστης δεν ενεργεί με βάση ταπεινά κίνητρα. Δεν είναι το κέρδος που  ώθησε την                                                           Αντιγόνη σε αυτήν την πράξη, αλλά το ευσεβές καθήκον προς τον αδελφό της.

Β΄ΣΚΗΝΗ, Α΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ

Στίχοι:223-248

ΦΥΛΑΚΑΣ: η είσοδος του προοικονομείται στους τελευταίους στίχους της πρώτης σκηνής. Είναι ένας από τους φρουρούς και εισέρχεται στη σκηνή από την αριστερή ως προς το θεατή πάροδο, γιατί υποτίθεται ότι έρχεται από τους αγρούς. Συνήθως οι φύλακες  ήταν δούλοι που τους  είχε αγοράσει η πολιτεία για την εκτέλεση ορισμένων εργασιών.  Επρόκειτο για απλοϊκό άτομο των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων και διακρίνεται για την επιπολαιότητα και την κουτοπονηριά. Όντας αφελής, προσφωνεί το βασιλιά με διστακτικότητα, αφού αυτό που πρόκειται να του ανακοινώσει δεν είναι ευχάριστο. Είναι ταραγμένος και ανησυχεί.  Η κομμένη του ανάσα δεν οφείλεται στο ότι ήρθε τρέχοντας, αλλά στην αγωνία και στο φόβο. Δεν είναι ευχάριστο αυτό που θα του ανακοινώσει. Αυτό τον κάνει να πισωγυρίζει, να περπατά αργά, να διστάζει, να μη σπεύδει να φθάσει στον προορισμό του.

Α) αρέσκεται σε απεραντολογίες και μακρολογίες

Β) αναφέρει με κωμική ειλικρίνεια τις σκέψεις του

 Τα λόγια του ανησυχούν τον Κρέοντα και κάνουν τους θεατές να αγωνιούν. Όλοι διαισθάνονται ότι ό φύλακας έχει κάτι σοβαρό να ανακοινώσει. Εκφράζει ακόμη και τις ενδόμυχες σκέψεις του και αποκαλύπτει μεγάλο μέρος του ψυχικού του κόσμου. Οι ερωτήσεις που υποβάλλει στον εαυτό του απεικονίζουν τις αντίθετες ιδέες που παλεύουν μέσα του. Χαρακτηρίζει αυτό που πρόκειται να πει ένα τίποτα, ένα σκέτο μηδενικό, γιατί γνωρίζει βέβαια την ταφή του νεκρού, αγνοεί όμως το δράστη που είναι σημαντικότερο. Συμπεραίνει μόνος του ότι, αφού ούτε έκανε την πράξη ούτε είδε ποιος ήταν ο δράστης, θα ήταν άδικο να τον βρει κανένα κακό. Είναι προφανές ότι αγαπά πολύ τη ζωή του και ανησυχεί για  τη τύχη του. Αποβλέπει  στο να μην τιμωρηθεί. Οι φλυαρίες και τα μισόλογα  του εξοργίζουν, τον Κρέοντα και τον κάνουν να μιλά απειλητικά , προσβλητικά και με  ανυπομονησία.( θα μιλήσεις τέλος πάντων;    Να τσακιστείς και να φύγεις).

Στίχοι:249-263

Οι  φύλακες  φρουρούσαν  το  νεκρό διαδοχικά, κατά ίσα χρονικά διαστήματα ακόμα και τη νύχτα. Ο φύλακας του έργου πρέπει να είναι ένας από τους  φρουρούς της νυχτερινής βάρδιας. Η Αντιγόνη έθαψε πρόχειρα το νεκρό κατά τη διάρκεια της νύχτας, στο σκοτάδι, προτού αναλάβει υπηρεσία ο πρώτος φύλακας της ημέρας. Παρουσιάζεται λοιπόν ανήσυχος και  φοβισμένος για την τύχη του, γιατί θεωρεί τον εαυτό του ένοχο για παράλειψη καθήκοντος, αφού η πρόχειρη ταφή έγινε κατά το χρόνο  που φρουρούσε αυτός το νεκρό.

 Ο νεκρός δεν  ήταν θαμμένος σε τύμβο. Επρόκειτο για μία συμβολική ταφή και πρόχειρη. Απλά καλύφθηκε το σώμα του  με ένα λεπτό στρώμα ξερής σκόνης. Κατά τα έθιμα και τις δοξασίες της εποχής, όποιος έβλεπε άταφο νεκρό  και δεν πέταγε πάνω του σκόνη χώματος θεωρούνταν μιασμένος. Άρα κατά τη λαϊκή πίστη η ταφή ήταν πράξη ιερή και υποχρεωτική. Συνεπώς αποδοκιμάζεται και καταδικάζεται έμμεσα το κήρυγμα που απαγόρευε την ταφή του Πολυνείκη.

Στίχοι: 264-279

Θεοκρισία: τρόπος απονομής του δικαίου, κατά την οποία ο πιστός δοκιμαζόταν με πυρακτωμένα σίδερα, με φωτιά, με ζεστό νερό. Υπήρχε λοιπόν η πίστη πως  ότι το θείο δεν μπορεί να αφήσει τον αγνό και αθώο να καεί ή να πεθάνει. Κατά συνέπεια, αφού οι  θεοί επεμβαίνουν στην απονομή της δικαιοσύνης, αθώος και αγνός ήταν εκείνος που άντεχε στη σχετική δοκιμασία.

 Ο όρκος είναι σοβαρή πράξη και χρησιμοποιείται ως  αποδεικτικό μέσο  για την αθωότητα του κατηγορουμένου. Οι φύλακες ήταν αμέτοχοι στη συμβολική πράξη της ταφής του νεκρού. Δεν κατάφεραν όμως να την αποτρέψουν, παρόλο που είχαν επιφορτιστεί με το καθήκον αυτό. Ως αθώοι δε θα δίσταζαν να υποβληθούν στη δοκιμασία της θεοκρισίας και να ορκιστούν.

 Η παρέμβαση του χορού αποτελεί στην ουσία έμμεση αποδοκιμασία του Κρέοντα. Ο χορός υπαινίσσεται εδώ ότι η σχετική διαταγή του Κρέοντα είναι ανόσια και ασεβής. Δεν τολμά όμως να εκφραστεί ευθέως και σαφώς.

ΗΘΟΓΡΑΦΗΣΗ ΦΥΛΑΚΑ

                                          

                          

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Α΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ, ΣΤΙΧΟΙ:280-294

 Ο χορός, αναφέροντας στους προηγούμενους στίχους ότι το έργο αυτό μπορεί να είναι θεόσταλτο, υπαινίσσεται ότι η διαταγή του Κρέοντα είναι  ανόσια και ασεβής. Με έντονο ύφος ο τύραννος προστάζει το χορό να σταματήσει να λέει τέτοιες ανοησίες, που τον εξοργίζουν σε μεγάλο βαθμό. Όπως όλοι οι τύραννοι, έτσι και αυτός  πιστεύει ότι μόνο  αυτός είναι κάτοχος της αλήθειας και ότι οι αποφάσεις του είναι σωστές. Δε δέχεται υποδείξεις και συμβουλές.

 Αφού απορρίπτει με λογικά επιχειρήματα όλες τις περιπτώσεις να είναι θεόσταλτη η πράξη της ταφής του νεκρού, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτό είναι έργο των πολιτικών του αντιπάλων. Αυτό  ανεβάζει τη δραματική ένταση και προωθεί την υπόθεση. Όλοι οι τύραννοι σε κάθε εποχή υποψιάζονται πολιτική συνομωσία εναντίον τους. Είναι καχύποπτοι, αισθάνονται ανασφαλείς και διακατέχονται από φόβο. Συχνά έπαιρναν σκληρά μέτρα κατά των πολιτικών τους αντιπάλων. Κύρια επιδίωξη τους ήταν η προσωπική τους προβολή και η αύξηση της περιουσίας.

 Η πλήρης υποταγή των πολιτών στις διαταγές του τυράννου αντανακλά και δείχνει την αντίληψη του Κρέοντα για τα δικαιώματα της αυταρχικής εξουσίας. Οι πολίτες στα αυταρχικά και τυραννικά καθεστώτα έχουν κυρίως υποχρεώσεις και λίγα δικαιώματα. Δεν τους επιτρέπεται να διαμαρτυρηθούν και να αμφισβητήσουν την τυραννική εξουσία. Θεωρεί πως η πράξη της ταφής, υλοποιήθηκε από τους δυσαρεστημένους Θηβαίους πολίτες, που ήταν και οι πολιτικοί του αντίπαλοι.

 Κατηγορεί, λοιπόν τους φύλακες, τους οποίους οι πολιτικοί του αντίπαλοι πλήρωσαν, για να προβούν στην πράξη της ταφής και κατά ακολουθία στην παράβαση του κηρύγματος του. Από τη δράση των αντιπάλων του Κρέοντα απειλείται η εξουσία του. Το κήρυγμα είχε και πολιτική σκοπιμότητα, κάτι που δικαιολογεί και τη μεγάλη του οργή.

ΗΘΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΡΕΟΝΤΑ:

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ

 Α΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ, ΣΤΙΧΟΙ: 295-314

  Ο Κρέοντας θεωρεί το χρήμα έναν ολέθριο θεσμό και αιτία πολλών δεινών για τον άνθρωπο.  Δεν μπορεί να φανταστεί ότι πέρα από το χρήμα υπάρχουν και άλλα κίνητρα που είναι δυνατό να οδηγήσουν τον άνθρωπο σε πράξεις και ενέργειες, όπως αυτή της ταφής του νεκρού. Είναι καχύποπτος και παντού βλέπει μόνο το συμφέρον. Το μυαλό του πηγαίνει στους φιλοχρήματους ανθρώπους.

Συνήθως το χρήμα δημιουργεί προδότες. Η ελληνική και η παγκόσμια ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα όπου κάστρα και πόλεις αλώθηκαν και κυριεύτηκαν, γιατί υπήρχαν μέσα προδότες που εξαγοράστηκαν με χρήματα.   Σε πολλές περιπτώσεις τα χρήματα γίνονται αιτία να ξεσπιτωθούν οι άνθρωποι και να χάσουν τις περιουσίες τους, όπως συμβαίνει με τις άδικες καταδικαστικές αποφάσεις των δικαστηρίων, λόγω χρηματισμού των δικαστών, με τις  επαναστάσεις κ.α. Άλλοι πάλι ξενιτεύονται, για να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση. Γενικά, η κερδομανία οδηγεί συχνά τον άνθρωπο σε παντός είδους πράξεις που δημιουργούν δεινά και συμφορές. Με τη χρήση των δεικτικών αντωνυμιών, τονίζεται η δύναμη του χρήματος και παράλληλα υποδηλώνεται η ανησυχία του για τη δική του βασιλική εξουσία. Υποψιάζεται ότι αντιδραστικά στοιχεία της πόλης μηχανορραφούν εναντίον του με σκοπό να τον ανατρέψουν. Δε θέλει να χάσει την εξουσία και προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποτρέψει τα πιθανά σχέδια των πολιτικών του αντιπάλων.

 Δεσμεύεται με όρκο για δεύτερη φορά, κάτι που υποδηλώνει την ευσέβεια του. Δεν μπορεί να φανταστεί ότι το έργο της ταφής του νεκρού έγινε από γυναίκα  και όχι από άνδρα. Οι θεατές όμως γνωρίζουν την αλήθεια ( τραγική ειρωνεία). Με τις απειλές του παρουσιάζεται τυραννικός και δεσποτικός. Η παράνομη ταφή συνιστά ύβρη κατά τον Κρέοντα. Κλείνει με ένα γνωμικό: « η κερδομανία και η φιλοχρηματία οδηγούν συχνά τους ανθρώπους στην καταστροφή και στον όλεθρο και όχι στη σωτηρία».

ΗΘΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΡΕΟΝΤΑ:

                          

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Α΄ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ, ΣΤΙΧΟΙ:315-331

 Ο φύλακας ζητά μία τελευταία ευκαιρία να μιλήσει, καθώς έχει καταλάβει πως ο Κρέοντας εκτοξεύει μόνο απειλές και δε σκοπεύει να τον τιμωρήσει. Ο Κρέοντας όμως δείχνει την περιφρόνηση του προς τον αγενή και θρασύ φύλακα. Ο φύλακας με θράσος και αναίδεια, απευθύνεται στο βασιλιά σαν ίσο προς ίσο και τον ρωτά, αν  η λύπη του εντοπίζεται στα αυτιά ή στην ψυχή του. Ο Κρέοντας τον επιπλήττει για αυτήν του την απρέπεια. Είναι προφανές ότι μειώνεται  το κύρος του βασιλιά, όταν απαντά στις αδιάκριτες ερωτήσεις του φύλακα, λέγοντας: «τι το νοιάζει που εδράζεται η λύπη του». Του μιλά περιφρονητικά, καθώς είναι θρασύς, φλύαρος, αδιάκριτος και αναιδής. Δεν αποκάλυψε το δράστη, γιατί προφανώς δεν τον γνώριζε.

 Ο φύλακας επίμονα αρνείται ότι αυτός ήταν ο δράστης. Κατέχεται από αδιάλειπτο φόβο μήπως τιμωρηθεί. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποσείσει από πάνω του κάθε ίχνος ενοχής. Με μοναδικό κίνητρο τη σωτηρία του, θέλει να πείσει τον Κρέοντα ότι αυτός είναι απλώς ο μαντατοφόρος και όχι ο δράστης. Κατηγορεί έμμεσα τον Κρέοντα ότι αποφασίζει στηριγμένος σε υπόνοιες και χωρίς αποδείξεις και ακόμη ότι οι υποψίες του είναι υποκειμενικές και ψευδείς. Παρουσιάζεται πιο ψύχραιμος από το βασιλιά και με πιο ώριμη κρίση.

 Ο Κρέοντας  προτού μπει στα ανάκτορα, άκουσε τις πρώτες λέξεις του φύλακα που τον ικανοποίησαν και τον ευχαρίστησαν κατά κάποιο τρόπο. Δεν ακούει τα τελευταία λόγια του, καθώς έχει ήδη εισέλθει στα ανάκτορα. Ειδάλλως ο φύλακας δε θα τολμούσε  να ξεστομίσει, αυτά που είπε. Ο  φύλακας υποχρεώθηκε να παρουσιαστεί στο βασιλιά και να του ανακοινώσει το γεγονός της ταφής του νεκρού, γιατί του έπεσε ο κλήρος. Από εδώ και στο εξής δεν έχει πλέον καμία υποχρέωση και ανάγκη να ξαναέρθει στα ανάκτορα. Αποχωρεί από τη σκηνή και κατευθύνεται προς τα χωράφια από την αριστερή ως προς το θεατή πάροδο.

                    Η ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ